De BOLT-117, de eerste laser-geleide bom.
Sinds de komst van de eerste PGM's (Precision-Guided Munitions, precisiegeleide munitie) eind jaren zestig beschikken luchtmachten over een wapen dat zijn doel met bijna 100% zekerheid raakt en vernietigd.
Een van de problemen met de vroege zweefbommen zoals de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikten, was de primitiviteit van de toenmalige elektronica. In de jaren zestig was televisie echter een volkomen beheerste techniek geworden en transistor-elektronica maakte dergelijke systemen ook veel compacter en betrouwbaarder dan voorheen.
De Vietnamoorlog was een stimulans voor het Amerikaans leger om nieuwe geleide wapens te ontwikkelen. Noord-Vietnamese bruggen, die een hoofdrol speelden in de bevoorrading van de Communistische rebellen in het zuiden, bleken uitermate taaie doelen om met conventionele middelen te vernietigen. De US Navy en de US Air Force zaten dringen verlegen om een alternatief voor de zeer kostbare aanvalszwermen die met domme bommen zulke doelen bestookten, weinig succes boekten en grote verliezen kostten. De research spitste zich toe op twee hoofdrichtingen: wapens met TV en andere beeldsensors als geleiding, en wapens die aankoppelden op een lasersignaal dat door het doel werd weerkaatst.
EO-bom voor de marine[]
De marine bouwde een EOGB (Electro-Optical Guided Bomb, elektro-optisch geleide bom), de AGM-62 Walleye. De eerste Walleye I werd begin 1967 door Douglas A-4 Skyhawk in gebruik genomen met indrukwekkende resultaten. Het beeld dat door de TV-camera in de kop van de Walleye werd geregistreerd, verscheen op een beeldscherm in de cockpit. De operator koppelde de zoeker aan op het doel met behulp van het dradenkruis op zijn scherm, stelde de ontsteking in en wierp het wapen af. Bij helder weer viel de bom nauwkeurig naar zijn doel op basis van het contrastpatroon daarvan. Eventuele afwijkingen konden tijdens de val worden opgevangen door de operator, die de bom op zijn scherm volgde en koerscorrecties kon doorgeven.
Rockwell International begon in 1967 aan de ontwikkeling van een wapen voor de luchtmacht. De GBU-8 (Guided Bomb Unit, geleide bomeenheid) - ook wel HOBO (Homing Bomb, doelzoekende bom) genoemd, was een conventionele Mk 80 bom met een elektro-optisch geleidingspakket op de neus voor het vinden van het doel, en een gewijzigde staartvinconstructie voor het leveren van lift. Net als de Walleye kon de HOBO ver van het doel worden afgeworpen en zocht dan zelf nauwkeurig zijn weg naar het doel.
Tegen het einde van de oorlog in de jaren zeventig zetten de luchtmacht en Rockwell de ontwikkeling van het wapen voort, hetgeen resulteerde in de verbeterde GBU-15 EOGB met TV- of infraroodgeleidingssysteem. In 1975 werd het wapen beproefd. De TV-geleide GBU-15 voltooide in november 1983 zijn test- en evaluatieperiode. In 1985 werden de tests en evaluatie voor de infrarood-zoeker afgerond, waarmee het wapen ook 's nachts kon worden gebruikt.
Veelzijdige GBU-15[]
De GBU-15 is conceptueel gelijk aan de HOBO en bestaat eveneens uit een staart- en een neussectie die aan een standaardbom kunnen worden gekoppeld. Meestal wordt daarvoor de 907-kg GP bom (General Purpose, algemeen gebruik) voor gebruikt, maar ook de even zware BLU-109/B bom voor harde betonnen doelen kan ermee worden uitgerust. Het systeem is eveneens geëvalueerd met clustermunitie. De GBU-15 werd met groot succes tijdens de Golfoorlog gebruikt en is doorontwikkeld tot de raketvoortgestuwde AGM-130 stand-offbom.
Lasergeleide bommen[]
Rond dezelfde tijd waarin de US Navy doorwerkte aan de eigen elektro-optisch geleide bommen, sponsorde de USAF de ontwikkeling van een lasergeleidingssysteem voor de Mk 80 bommen.
Net als de Paveway I was dit systeem in 1968 klaar voor operationele tests. Het was op dezelfde manier modulair opgebouwd als de GBU-8, maar had een lasergeleidings- en besturingseenheid voor op de bom (in PGM-kringen vaak aangeduid als lading) en kruisvormige vinnen aan de achterkant.
De Paveway I bewees in combinatie met een Mk 84 bom zijn waarde op 10 mei 1972 tijdens de aanval op de Paul Doumerbrug in Noord-Vietnam. Een eenheid van 16 F-4D Phantoms wierp acht GBU-8's en 24 GBU-10's (Mk 84's met Paveway I kits) af. Geen enkele EOGB trof doel, maar van de LGB's scoorden er ettelijke een voltreffer. De brug was buiten gebruik. De volgende dag lieten F-4's met nog meer LGB's een overspanning in de rivier verdwijnen.
De lasergeleide bom wordt sindsdien vaker gebruikt dan de complexere en duurdere EOGB. LGB's worden over de hele wereld gebruikt. Vele zijn er gebaseerd op de Paveway serie, maar landen als Israël en Rusland hebben hun eigen versies ontwikkeld.
De PGM is tegenwoordig een uiterst belangrijk wapen, aangezien luchtcampagnes steeds vaker aan zeer strenge regels moeten voldoen en schade aan de omgeving van het doel tot een minimum beperkt moet blijven. Mede met het oog op deze eisen heeft de VS een nieuw soort PGM ontwikkeld, de GPS-geleide Joint-Direct Attack Munition (JDAM).