Ondanks het succes van de battlefield taxi M-113 tijdens de oorlog in Vietnam beseften de Amerikanen dat het voertuig niet voldeed voor het moderne Europese slagveld. Men had een nieuw type nodig dat sneller en beter gepantserd was dan deze APC en dat de infanteristen de mogelijkheid moest bieden om naar buiten te vuren. Dit type kreeg de aanduiding MICV (mechanized infantry combat vehicle). Onder het MICV-65 programma van de US Army ontstonden op het einde van de jaren ’60 de prototypes XM701 van PACCAR en de XM765 van FMC. Laatstgenoemde was gebaseerd op de M-113 en beschikte over een 20mm-snelvuurkanon M139 (HS 820 van Hispano-Suiza) in een onbemand torentje. Het bemanningscompartiment was herwerkt en had schuine zijwanden met 4 vuurpoortjes en periscopen aan elke kant.
De XM765 werd door FMC vanaf 1970 op eigen initiatief verder ontwikkeld tot PI M113A1 (product improved M113A1) met versterkte pantsering en een krachtigere motor, maar met slechts 2 vuurpoortjes aan weerszijden. Bovendien had hij een bijkomende cupola voor de commandant dat vreemd genoeg áchter het torentje geplaatst was. Het voertuig werd nog eens verbeterd, waarbij de toren (een nieuw model) meer naar rechts geplaatst werd om ruimte te maken voor de cupola van de commandant, achter de chauffeur. Dit model ging onder de aanduiding Armoured Infantry Fighting Vehicle ofte AIFV in serieproductie vanaf 1977, echter enkel voor export; de Amerikanen selecteerden uiteindelijk de M2/M3 Bradley als nieuwe MICV.
De AIFV werd door een aantal landen, waaronder Nederland (YPR-765 van DAF), Turkije (FNSS) en België (Cockerill/BMF) onder licentie geproduceerd.
Het onderstel lijkt sterk op dat van de M-113 (ongeveer 85 percent van de onderdelen zijn identiek), maar de romp beschikt nu zoals boven vermeld over 5 vuurpoortjes en bijkomende pantsering van laminaatstaal. In de zijwanden bevindt zich ook polyurethaan-schuim om de amfibische eigenschappen te behouden. Het éénpersoonstorentje EWS (enclosed weapon station) van FMC bevat de volledige bewapening, vier M27 periscopen en een dag/nachtkijker, bijv. van Philips of de M36. Als hoofdbewapening dient in principe het 25mm-kanon KBA-B02 van Oerlikon, maar dat kan optioneel vervangen worden door de Chain Gun van McDonnell Douglas of zelfs door een .50 M2HB-mitrailleur. Behalve het originele EWS-torentje kan bijv. ook de "Sharpshooter" of "Dragar" van GIAT gemonteerd worden, of een cupola met mitrailleur.
In juli 1979 bestelde België 525 M-113A1's en 514 AIFV's ter vervanging van de verouderde M-75 en AMX-13 VTT. De licentieproductie ging door bij BMF (Aubange-Athus), Asco (Zaventem) en NV Henschel (Antwerpen); de eerste AIFV-B werd in september 1985 overhandigd aan de Belgische landmacht. De AIFV-B voor België is vrijwel identiek aan het originele model maar beschikt over een aantal componenten van de M113A1-B waaronder een NBC-filtersysteem, de versterkte ophanging van de M113A2, een Halon-brandblusinstallatie en aangepaste wettelijke uitrusting conform aan de Belgische en Duitse wegcode.
De eerste 285 AIFV's voor het Turkse leger werden trouwens ook door BMF geproduceerd in het begin van de jaren '90 en zelfs de uitrusting om de resterende 1.425 voertuigen te produceren werd door Cockerill aan FNSS geleverd.
Het leger van België heeft de YPR-765 ook besteld. Op 28 april 1980 werd een contract getekend voor 1.189 voertuigen waarvan 514 stuks in de infanteriegevechtsvoertuig versie. Veel van de werkzaamheden aan het voertuig werden in België uitgevoerd. De voertuigen zijn in de tachtiger jaren geleverd.
Ten gevolge van de herstructurering heeft België een gedeelte van de vloot uit dienst genomen en vanaf 2006 werd een aantal voertuigen via SABIEX verkocht aan o.m. Chili en Libanon.
Varianten
- AIFV-B-C25: dit is het basismodel met 25mm-kanon van Oerlikon in de EWS-toren. Deze "kanonbak" was actueel hét voertuig van de Belgische infanterie-eenheden tot de aankomst van de nieuwe AIV. Onlangs kregen de voertuigen een aantal modificaties waaronder stouwkorven aan weerszijden achteraan. Er werden van dit type 236 stuks geleverd.
- AIFV-DFS (direct fire system): om de eenheden voor te bereiden op de nieuwe AIV C30 heeft men beslist om 32 stuks om te bouwen. Bij de DFS werd het originele interieur met de twee zitbanken vervangen door de zitjes en het MILAN-rek van de AIFV-B-.50. Het voertuig biedt nu plaats aan slechts 6 i.p.v. 10 man.
- AIFV-B-.50: dit model is beter gekend als AIFV MILAN aangezien hij voorzien is van een steun voor de MILAN-lanceerpost op de cupola achter de chauffeur. Het bemanningscompartiment is voorzien van rekken voor de missiles, de thermische kijker MIRA en voor de lanceerpost die tijdens verplaatsingen in principe opgeborgen wordt. De commandant beschikt over een CWS (cupola weapon station) die uitgerust is met rookpotten 76mm en een .50 M2HB-mitrailleur die van binnen uit kan bediend worden. Tenslotte bevinden er zich nog twee 71mm-mortieren Lyran van Bofors op het dak links. De landmacht ontving 222 stuks waarvan er 4 als lesvoertuig AIFV Instr gebruikt worden en één door CC R&A te Rocourt omgebouwd werd tot AIFV AC3G met het TRIGAT-systeem.
- AIFV-Fus: vanaf 2006 heeft men 48 "MILAN-bakken" voorzien van de centrale zitbanken van de AIFV-B-C25 zodat een volledige sectie (10 personen) kan getransporteerd worden. Dit ter voorbereiding van de komst van de nieuwe AIV Fus. De rekken voor het MILAN-systeem werden verwijderd en het voertuig kreeg aangepaste wapenrekken (voor FNC en AW) en een passieve nachtkijker voor de chauffeur.
- AIFV-B-CP: dit is een commandopost, uitgerust met extra radio-apparatuur, telescoopmasten, een generator en een luifel rechts opzij. In tegenstelling tot de AIFV-B-.50 heeft hij geen CWS-cupola maar een eenvoudigere cupola type M113, eveneens voorzien van een mitrailleur .50. Van de oorspronkelijk 56 voertuigen zijn er actueel nog slechts 25 in gebruik.
YPR varianten
- YPR-765
- PRI: De Pantser Rups Infanterie-uitvoering is de meest voorkomende uitvoering. Deze uitvoering biedt plaats aan 1 chauffeur, 1 schutter, 1 commandant en zeven infanteristen. De bewapening bestaat uit een 25mm-Oerlikon snelvuurkanon met een coaxiaal FN MAG 7,62mm machinegeweer. De toren was computergestuurd en draaide op een Z80 microprocessor.
- PRI/PRCO-B De Pantser Rups Infanterie/ Pantser Rups COmmando-uitvoering 'B' is uiterlijk identiek aan de YPR-765 PRI. De bewapening bestaat eveneens uit een 25mm-Oerlikon snelvuurkanon met een coaxiaal FN MAG 7,62mm machinegeweer. Anders dan het groepsvoertuig PRI beschikt de PRCO-B voor de pelotonscommandant over een extra radio en bevestigingsklemmen voor de M47 Dragon antitankwapen.
- PRCO-C: De Pantser Rups COmmando-uitvoering 'C' heeft als bewapening een zware Browning M2 .50 mitrailleur. De bemanning bestaat uit 1 chauffeur, 1 commandant en 1 schutter en maximaal zes overige militairen. Deze uitvoering wordt gebruikt door commandanten die de PRCO gebruiken als basis voor hun snel verplaatsbare commandopost. Er zijn diverse sub-uitvoeringen:
- YPR-765 PRCO-C1 - Commandovoertuig voor de compagnies en bataljons commandant. Dit type wordt gebruikt als snel verplaatsbare commandopost. Achterin vindt men 4 individuele zitplaatsen rond een kantelbare tafel.
- YPR-765 PRCO-C2 - Vuurregelcentrum (VRC) voertuig voor de 120mm Brandt Rayé mortier pelotons in de PaOstCie van de PaInfBats.
- YPR-765 PRCO-C3 - Commandovoertuig voor pantsergenie pelotons.
- YPR-765 PRCO-C4 - Commandovoertuig voor pantserluchtdoelartillerie pelotons. Uitgerust met een aan de achterkant van het voertuig te monteren tent en een demonteerbare hoge antennemast die een eind van het voertuig opgezet of tegen het voertuig gemonteerd kan worden. Achter in het voertuig zijn twee radio's geplaatst, en een zitbankje aan een kantelbare werktafel. Tegen de rechterzijwand staat een groot prikbord voor stafkaarten. Naast de chauffeur en de boordschutter/radiotelegrafist wordt het voertuig bemand door de pelotonscommandant of één van diens plaatsvervangers. Het voertuig is voorzien van een dieselverwarming (Webasto) en beschikt over een aanbouwtent waarvan de buizen van het frame aan de rechterbuitenzijde van het voertuig meegevoerd werden. Een neerklapbare hoge mast voor een antenne was aan de linkerzijde bevestigd. Deze mast kan ook vrij opgesteld worden op enige afstand van het voertuig.
- YPR-765 PRCO-C5 - Voertuig voor de voorwaartse waarnemersgroepen van artillerie en mortier eenheden.
- PRAT: De Pantser Rups Anti Tank-uitvoering is een tankjager. Ze is uitgerust met een M27 toren met daarin twee lanceerinstallaties voor TOW antitankraketten. Ook beschikt het voertuig over een FN MAG machinegeweer. In het voertuig is plaats voor nog tien TOW-raketten. De lanceerinstallatie moet handmatig van onder pantser geladen worden. De M27 toren is dezelfde als die op de Amerikaanse M901 ITV (Improved TOW Vehicle) "Hammerhead". Boven in de toren bevindt zich de richtapparatuur voor zowel overdag als 's nachts (AN/TAS-4(a)). Ook het raketbestuurinssysteem bevindt zich in de toren. De bemanning bestaat uit vier personen: commandant, chauffeur, schutter en lader. In het voertuig bevindt zich een losse driepoot affuit, waarmee een TOW buiten het voertuig kan worden opgesteld. Verder zijn er ophangbeugels voor twee M136 AT4 draagbare antitankraketten.
- PRMR: De Pantser Rups MoRtier-uitvoering is aangepast om als trekker van de[2] 120mm Brandt Rayé mortier te fungeren. Naast de chauffeur en boordschutter is er plaats voor een mortiergroep van vier man. Aan boord bevindt zich de munitie voor de mortier.
- PRRDR: De Pantser Rups RaDaR kon uitgerust worden met een ZB-298 gevechtsveldbewakingsradar die op de linker zijkant van het voertuig geplaatst wordt. De bemanning bestond uit een chauffeur, commandant en twee radarbedienaars die tevens optraden als boordschutter. De radar kon ook met een driepoot buiten het voertuig worden opgesteld, waarbij de randapparatuur desgewenst binnen bleef. Drie PRRDR’s waren ingedeeld bij ieder verkenningspelotons van de infanteriebataljons. De PRRDR heeft als bewapening een zware Browning M2 .50 mitrailleur.
- PRGWT: De Pantser Rups GeWonden Transport-uitvoering is grotendeels gelijk aan de PRCO-uitvoering, maar heeft binnenin plaats voor een aantal brancards met gewonden. De PRGWT-uitvoering is conform de Eerste conventie van Genève voorzien van het Rode Kruis-teken en heeft dus geen bewapening. Het voertuig is voorzien van een dieselverwarming (Webasto).
- PRVR:De Pantser Rups VRacht-uitvoering is grotendeels gelijk aan de PRCO-uitvoering, echter heeft binnenin geen inrichting maar plaats voor vracht. Deze uitvoering wordt gebruikt voor het bevoorraden van troepen in de voorste linies. De PRV heeft als bewapening een zware Browning M2 .50 mitrailleur. Bemanning bestaat uit een chauffeur en een voertuigcommandant.
- PRGN: De Pantser Rups GeNie-uitvoering is het groepsvoertuig van een pantsergeniegroep en heeft als bewapening een zware Browning M2 .50 mitrailleur en heeft bovenop een groot rek waarop diverse genie-uitrustingsstukken en explosieven kunnen worden meegenomen.
- KMar: Koninklijke Marechaussee-uitvoering is grotendeels gelijk aan de PRCO-uitvoering. De KMar-uitvoering is echter blauw geschilderd en mist de "boeggolfkeerplaat" die bij de andere uitvoeringen wordt gebruikt bij amfibisch gebruik. Wel beschikken een aantal KMar YPR's over een dozerblad voor het opruimen van versperringen (b.v. bij rellen). De YPR is met een dozerblad of ram niet meer amfibisch. Het voertuig kan worden voorzien van een 7,62mm mitrailleur. Er bestaat ook een speciale versie voor het bestormen van gekaapte vliegtuigen: de YPR-765 AAV (Aircraft Assault Vehicle)
- YPR-806
- PRB: De Pantser Rups Bergings-uitvoering is een op veel punten afwijkende uitvoering die wordt gebruikt voor het bergen van niet meer inzetbare voertuigen tijdens het gevecht. De PRB-uitvoering beschikt o.a. over een uitgebreide gereedschapsuitrusting en een lier.
Bron: Milpedia